Enerjide ve Zamanda Verimliliğe Yeni Yaklaşımlar-1
Hepimizin artık enerjinin ve zamanın kıymetini daha çok anlamaya başladığımız günümüzde, her geçen gün yeni yaklaşımlar, yenilikler de birbirini izliyor. İyi tarafından bakalım: Şükür ki anlamaya başlıyoruz. Ülkemiz adına bu yenilikleri yakalamak, hatta üretmek bir tercih meselesinin çok ötesinde. Elbette her bir bireye düşen görevler de var.
2023 yılı itibarı ile teknoloji alanında yönelmemiz gereken kritik konular nelerdir diye bir düşündüğümüzde, uzun bir liste oluşturmak mümkün oluyor. Bu da eksikliklerimizin fazlalığı ile doğru orantılı. Bu yazıda, akla gelen ve ülkemizce benimsenme yolunda umut veren birkaç konuya değinmeye çalışacağım. Bu kadar uzun ve derin konuları bir yazıda tamamen değinmek dahi pek mümkün olmayacaktır. Bu sebeple, şimdiden belirteyim ki, inşaallah yazının ileri kısımları ilerleyen zamanlara da taşacak.
Enerji Verimliliğine Dair…
2022 yılının başında Enerji Verimliliği Ekibi olarak enerji faturalarından oldukça şikâyetçi olan büyük bir hastanede detaylı bir çalışma gerçekleştirdik. 2023’e gelindiğinde birçok iyileştirmenin uygulamaya alınmış durumda olduğunu gördük. Hâlâ önerilen iyileştirmelerden uygulamaya geçmemiş olanlar olmasına rağmen, yıllık doğalgaz tüketimi819 bin Sm3(Standart Metreküp)’ ten 608 bin Sm3‘ e düşmüş görünüyor. Elektrik tüketimi ise 11,1 milyon kWh (Kilovat Saat)’ ten 9,35 milyon kWh ‘e düşmüş durumda. Yani Elektrikte%15,67; Doğalgazda %25,75 düşüş. Bu sonuçlar, 2023 toplamına göre ortalama enerji birim maliyetleri göz önüne alındığında, sadece bir hastane için bir yılda 9,13 Milyon TL daha düşük fatura anlamına geliyor. Daha da önemlisi, yılda 1.280.000 kilograma yakın CO2 salımı önlenmiş oldu. Peki, bu çalışmayı 10 hastaneye uyarlasak? Ya 100 fabrikaya? Tüm Türkiye’ye? Sonuçları siz düşünün. Bir hastanedeki kısmi bir verimlilik ile 127 evin bir yıllık enerji sarfiyatı kadar enerji cebimizde kaldı. Bu şekilde bir bakışla aslında belki de mevcut santrallerimiz ihtiyacımızdan bile fazla enerjiyi sağlıyor; ama biz yetersiz sanıyor, ek santraller kuruyoruz. Enerji verimliliği denince işin nerelere kadar uzandığını fark etmek, sakin kafayla biraz düşünmekle bile anlaşılıyor olsa gerek.
Görselde, insanların terlediği bir ortamda, manuel olarak bütün ayarları maksimum düzeye çıkarılmış bir fan coil (ısıtma, soğutmada kullanılan bir cihaz) mekanik termostatını görüyorsunuz. Hâlbuki bu düzeyde bir çalışma konfora da negatif etki edecektir. Elbette faturaya da…
İsraftan kaçınmak adına evlerimizde, işimizde, bindiğimiz halk otobüsünde, sokakta… Nerede olursa olsun aynı bilinçle israfın karşısında durmak bir görevdir, bunu anlamak ve öğrenmek lazım. “Dolaylı israf” a özellikle dikkat etmek lazım. Bir ışığı açık bırakmak kolayca sezilebilecek bir israftır belki; ama yere atılan bir çöpün ortadan kaldırılması için harcanan her türlü çaba sanıyorum ki dolaylı bir israftır. Diğer zararları bir yana, bu israfın farkındalığının anlaşılması da üzerine düşülmesi gereken bir konudur. Şimdilik yazı burada bir nefes alsın, gelecek devam yazısında görüşmek umudu ile…
Okuyanlara ve uygulamaya niyetlenenlere özel teşekkürlerimle,
Serhat KAYA
Elektrik-Elektronik Mühendisi
0 Yorumlar